Tag Archives: herfstkinderen

Prestaties

Je kind wordt al vroeg beoordeeld

Steeds meer ouders willen niet dat voortdurend de “prestaties” van hun kind worden gemeten en door de school serieus en kritisch tegen het licht worden gehouden. Volkomen terecht redeneren ze “Gun een kind vooral de tijd om kind te zijn”. Scholen zijn het daar doorgaans mee eens, zodat ze bijvoorbeeld de kinderen van groep 1 nog geen rapportje meegeven en in eventuele gesprekken met de ouders hoogstens nog terughoudend over “prestaties” of “vorderingen” wordt gesproken.

Tóch heeft een ervaren leerkracht doorgaans al na een paar weken een globaal beeld van de mogelijkheden en/of beperkingen van een kind. Al was het maar door deze te vergelijken met andere kinderen die net op school komen. Maar voor een oordeel over “presteren” is het nog veel te vroeg.

Net als in de hogere groepen worden ook de kinderen uit de kleutergroepen af en toe “getoetst”, doormiddel van lijstjes met vragen en opdrachten. De resultaten van deze toetsen zijn niet bedoeld om bijvoorbeeld tot een rapportcijfer te komen. Ze zijn feitelijk alleen bedoeld om voor de leerkracht objectief vast te leggen hoe het staat met het kennis- en ontwikkelingsniveau van het kind op een bepaald moment.

Gaat niet over niveau

Als een dergelijke toets bijvoorbeeld in februari in groep 1 wordt afgenomen zijn de kinderen die al in september op school kwamen in het voordeel ten opzichte van de kinderen die pas in december zijn begonnen. Daarom zeggen de toetsresultaten feitelijk niets over het niveau van het kind, maar zijn ze alleen een aanwijzing voor de leerkracht over de stand van zaken, passend bij onderwijs op maat.

Tegen het einde van het schooljaar beoordeelt de leerkracht welke kinderen van groep 1 geschikt zijn om na de zomervakantie naar groep 2 te gaan. Als extra zekerheid worden de kinderen vaak ook nog objectief getoetst. Kinderen die al het gehele schooljaar in groep 1 hebben gezeten maken de meeste kans om over te gaan naar groep 2, maar zeker is dat uiteraard niet. Vroeger bleven kinderen die na 1 oktober op school kwamen automatisch nog een jaar in groep 1, maar tegenwoordig kunnen kinderen die tot en met december op school komen bij uitzondering soms al in de zomer naar groep 2. Soms wordt daarbij met de ouders afgesproken dat hun kind het in groep 2 mag proberen, maar dat het eventueel nog kan worden teruggezet.

Testen zonder stress

Voor alle duidelijkheid: Het toetsen van de kinderen gebeurt onopgemerkt en spelenderwijs. De kinderen zijn wel gewend aan het invullen van werkbladen, dus ervaren dit niet als een test, waarvoor ze bijvoorbeeld extra hun best moeten doen. Geen stress dus!

Naast de “prestaties” en de “vorderingen” van het kind let de leerkracht ook sterk op het sociaal emotionele gedrag van het kind. Hoe gaat het kind met andere kinderen om? Is het een beetje opgewassen tegen druk? Is het kind misschien nog onzeker? Kortom: past het kind wel in groep 2?

Begint een kind eenmaal in groep 2 dan heeft het bewezen daaraan toe te zijn, zodat dán feitelijk pas echt een beetje over “prestaties” en “vorderingen” kan worden gesproken. Maar ook voor deze kleuters geldt dat ze nog steeds spelend leren. Pas aan het einde van groep 2 wordt beoordeeld of ze aan het “échte leren” in groep 3 toe zijn. Ook daarbij zal het oordeel van de leerkracht nog eens extra worden onderbouwd met de resultaten van een “toets”.

Groep 0 t/m 2

Niet altijd naar groep 1

Als je kind de leeftijd van 4 jaar heeft bereikt mag het naar de basisschool. Of het meteen in groep 1 komt of eerst een tijdje in groep 0 hangt af van de periode waarin het verjaart. Maar, ook als het in groep 1 mag starten wordt straks gekeken of het toe is aan de stap naar groep 2.

Groep 0

Wordt je kind in de maanden januari t/m juni 4 jaar, dan start het eigenlijk in groep 0 (hoewel iedereen groep 1 zegt). In de periode tot de zomervakantie kan het nog lekker wennen, experimenteren, nieuwe indrukken opdoen etc. Na de zomervakantie gaat het naar groep 1. Kinderen, die in de zomervakantie t/m september 4 jaar worden, komen direct in groep 1. Kinderen, die v.a. augustus t/m juli in groep 1 hebben gezeten, gaan na de grote vakantie naar groep 2.

Nog even doorgroeien

Wanneer je kind 4 jaar wordt in de herfstmaanden (okt t/m dec) komt het ook direct in groep 1. Deze kinderen worden “herfstkinderen” genoemd. Het is maar de vraag of zij het volgend schooljaar direct kunnen doorstromen naar groep 2. Dat hangt namelijk sterk af van hoe het kind zich ontwikkelt. Daarbij wordt gekeken of het sociaal emotioneel aan de stap naar groep 2 toe is, maar ook of de andere ontwikkelingsgebieden voldoende zijn. Taal en rekenen bijvoorbeeld, maar ook de motorische vaardigheden en de mate van zelfstandigheid. Is dat niet het geval, dan blijft het nog een jaartje in groep 1, waar het rustig kan doorgroeien in zijn/haar ontwikkeling. In dat geval is het goed om het kind in z’n waarde te laten en niet onder druk te zetten om toch maar naar groep 2 te kunnen. Dat werkt juist averechts en maakt de kans groot dat het kind voortaan met tegenzin naar school gaat.

(Zie ook herfstkinderen)

Herfstkinderen

Nieuwe mogelijkheid

In 2005 werd voor alle basisscholen het begrip “herfstkinderen” geïntroduceerd, om nog meer de behoeften en ontwikkeling van kinderen centraal te stellen. Sindsdien mogen kinderen die in oktober, november of december 4 jaar worden direct naar groep 1.  In uitzonderlijke gevallen krijgen kinderen die zich direct positief onderscheiden daardoor de kans al het volgende schooljaar door te gaan naar groep 2. Vroeger bestond deze mogelijkheid niet en moesten deze kinderen na de zomer in principe in groep 1 blijven.

Emotionele ontwikkeling

In de groepen 1 en 2 zijn de emotionele ontwikkeling en het spelen en werken heel belangrijk. Het gaat dus niet alleen om bijvoorbeeld taal en rekenen, hoewel ook deze vaardigheden voldoende moeten worden ontwikkeld.

Het is niet zonder risico voor de verdere schoolcarrière van een kind, als het te vroeg doorstroomt naar een hogere groep. De groei en ontwikkeling in de eerste schooljaren vormen namelijk een belangrijk fundament voor het zelfbeeld en het zelfvertrouwen van het kind. Als voor herfstkinderen de leertijd in groep 1 wordt verlengd, kunnen zij voldoende groei- en ontwikkelingsvoordeel opdoen. Zij krijgen zogezegd voldoende tijd om te rijpen.

Pas tussen het 6e en 7e jaar is het zenuwstelsel van een kind voldoende uitgebalanceerd om serieus te gaan leren. Daarom kunnen herfstkinderen die in het najaar in groep 1 zijn gekomen alleen in zeer uitzonderlijke gevallen al direct het volgende schooljaar naar groep 2!!