Category Archives: Sociaal

Gesprek aan de eettafel

Het gesprek aan de eettafel

De gezamenlijke maaltijd is heel geschikt om met je kinderen te praten over wat hen bezighoudt. Daardoor leer je hen niet alleen beter kennen, maar kun je hen als ouders ook veel nuttige dingen bijbrengen. Bijvoorbeeld over hoe ze met kleine probleempjes kunnen omgaan en wat ze uit situaties kunnen leren.

Regelmaat

Ieder gezin heeft behoefte aan regelmaat. Aan het begin van de dag is die regelmaat in veel gezinnen vaak ver te zoeken. Iedereen is vooral bezig zo snel mogelijk klaar te zijn voor vertrek naar de school of het werk. In zulke gevallen doet een half uurtje eerder opstaan vaak wonderen, maar vertel dat maar eens aan een humeurig kind dat moeite heeft om in de benen te komen. Het ontbijt is daarom geen geschikt moment voor diepzinnige gesprekken. Tóch is het goed om bij alle maaltijden sámen aan tafel te zitten, dus ook bij het ontbijt. Vooral voor gezinnen met een drukke agenda is het ontbijt vaak een goed moment om de planning van de dag even door te spreken. Bijvoorbeeld voor gezinnen met twee werkende ouders en een of meer kinderen op een sportclub of dagopvang.

Bij scholen met een continurooster vervalt vaak het middageten thuis, zodat vooral het avondeten een belangrijk contactmoment is. Met een bord op schoot voor de tv zitten is géén optie. Samen aan tafel eten is écht een must!

Belangstelling

Als ouders rustig met hun kind(eren) aan tafel zitten kunnen ze hun ervaringen uitwisselen. Probeer als ouders niet over de hoofden van de kinderen heen te praten, maar deel je ervaringen óók met hen op een manier die ze kunnen begrijpen. En…. héél belangrijk… laat je kind(eren) ook zelf aan het woord.

Als ouder laat je je kind natuurlijk zijn of haar verhaal doen en vraag je naar de ervaringen op school. Waar nodig kun je situaties uitleggen die het nog niet helemaal begrijpt. Help het verhaal eventueel een beetje op gang door vragen te stellen.
Vragen zoals “Wat heb je vandaag allemaal gedaan?” vindt je kind meestal maar lastig. Vraag liever “Heb je vandaag mogen tekenen?” of “Heeft de juf over de herfst verteld?”. Daarmee leer je je kind niet alleen een gesprekje goed op te bouwen en zich goed uit te drukken, maar ontdek je ook al gauw hoe het dingen heeft beleefd.

Verbale ontwikkeling

Op school wordt veel aandacht besteed aan de verbale ontwikkeling van kinderen, waaronder het vermogen zich helder en verstaanbaar uit te drukken. Thuis kun je daar ook veel aan doen door op de eerste plaats interesse te tonen, maar ook je kind waar nodig nog voorzichtig wat te corrigeren. Mocht uit de verhalen van je kleuter blijken dat deze tobt met bijvoorbeeld de omgang met andere kinderen, dan kun je misschien wat oplossingen aanreiken.  Zo help je je kind ook weerbaarder te worden en zélf probleempjes aan te pakken. Mocht dat geen goede oplossing zijn biedt dan aan er eens met de leerkracht over te praten.

Deel met je kinderen ook gerust je eigen ervaringen. Bijvoorbeeld door hen uit te leggen waarom je niet altijd aan hun wensen tegemoet kunt komen. Maar ook kun je hen vertellen over probleempjes die je soms tegenkomt en hoe je daarmee bent omgegaan. Zo maak je duidelijk dat het best normaal is als niet alles altijd vanzelf gaat. Weerstand en tegenslag horen bij het leven en waarom zou je dat je kinderen niet eens uitleggen? Soms is de maaltijd ook een goed moment om eens terug te komen op de vraag waarom je je kind eerder op de dag bestraft hebt. Als je zo’n gesprek niet “in the heat of the moment” voert, maar rustig aan tafel zal dat wederzijds tot beter begrip leiden. Feitelijk is een goed en rustig gesprek aan tafel onmisbaar.

slecht horen of zien

Als je kind slecht kan horen of zien

Sommige kinderen kunnen niet goed horen of zien. Meestal is dit niet ernstig en goed te verhelpen. Wel is het erg belangrijk dat eventuele problemen tijdig worden ontdekt, vooral om de gevolgen voor de ontwikkeling van je kleuter te beperken.

Slechthorend

Slechthorendheid kan een negatief effect hebben op de taal- en spraakontwikkeling, doordat je kind zichzelf en anderen niet kan verstaan. Dat beperkt hem of haar bij het zelf vormen van klanken of het nabootsen van de klanken van anderen. Dit zijn heel belangrijke voorwaarden voor de ontwikkeling van een goed spraakvermogen, ook al bij het brabbelen in de baby- en peuterfase. In de kleuterfase kan slechthorendheid ook gevolgen hebben voor de leerprestaties en de levenskwaliteit van je kind. Vaak wordt slechthorendheid ontdekt doordat een kind bijvoorbeeld niet goed articuleert. De school biedt dan de hulp van een logopedist aan, waarna vaak het gehoorprobleem pas aan het licht komt. Laat je kind zo spoedig mogelijk door een huisarts of specialist onderzoeken als je de indruk hebt dat het slecht hoort. Vaak zijn gehoorproblemen van voorbijgaande aard, bijvoorbeeld bij verkoudheid of een oorontsteking. Soms zijn ze ernstiger en kunnen ze op den duur verergeren, waarna ze lastiger te behandelen zijn. Naast de hiervoor bedoelde fysieke problemen kan tijdig ingrijpen ook de eerder beschreven gevolgen voor de spraakontwikkeling beperken.

Leerprestaties

Kinderen die niet goed horen kunnen daardoor druk of prikkelbaar worden en hebben vaak moeite om zich te concentreren. Op school is dat doorgaans, naast de leerprestaties, ook te merken in de dagelijkse omgang met het kind. Vooral in een lawaaiige omgeving heeft een slechthorende moeite om anderen te verstaan en reageert niet als er iets zacht tegen hem of haar gezegd wordt.
Thuis zal je kind het geluid van bijvoorbeeld de tv steeds hard zetten. Maar ook kan het last hebben van vermoeidheid en hoofdpijn.

Buisjes

Bij kinderen tussen de 2 en 6 jaar komt het veelvuldig voor dat slecht horen wordt veroorzaakt door vochtafscheiding in het middenoor. Dit kan dit leiden een drukkend gevoel in het oor en soms tot een pijnlijke oorontsteking. Ook treedt gehoorverlies op, omdat de geluidstrillingen door het aanwezige vocht gedempt worden. De afwijking treedt bijna altijd bij beide oren op.

Vaak verdwijnt dit probleem binnen enkele weken tot maanden vanzelf en zonder blijvende schade. Maar als de afwijking langer blijft bestaan of vaak leidt tot oorontstekingen, hinderlijk gehoorverlies en dergelijke dan bieden trommelvliesbuisjes vaak een oplossing. Meestal verdwijnen de problemen daarmee direct.

Slecht ziend

Het spreekt voor zich dat ook slecht zien tot problemen kan leiden bij het leren, maar ook bij de lichamelijke en emotionele ontwikkeling van je kleuter. Iedereen begrijpt wat de gevolgen kunnen zijn als je kind niet goed het schoolbord kan zien, maar daardoor kan het ook wat geïsoleerd raken en zich onzeker gaan voelen. Bijvoorbeeld doordat het spelen met andere kinderen lastiger wordt als je kind een bal niet ziet aankomen of vriendjes en vriendinnetjes op een afstandje niet kan herkennen. Dit kan bijvoorbeeld tot faalangst en leerachterstand leiden, die voorkomen kan worden als slechtziendheid tijdig wordt ontdekt.

Ontdekken en hulp zoeken

Sommige afwijkingen, zoals scheel zien of een zogenaamd “lui oog” zijn direct waarneembaar. Andere problemen worden vaak al door het consultatiebureau ontdekt. Ouders en leerkrachten kunnen slecht zien ook ontdekken aan de hand van de gevolgen. Als een kind bijvoorbeeld de letters p en q of b en d door elkaar haalt of het hoofd meebeweegt tijdens het lezen. Of als een kind veel met de ogen knippert, gevoelig is voor fel licht, de ogen geregeld dicht knijpt en/of veel last van hoofd- of rugpijn.

Ook hier geldt dat het verstandig is om bij een vermoeden van slechtziendheid  je kind zo snel mogelijk daarop te laten onderzoeken door de huisarts. Zo nodig zal deze je doorverwijzen naar een specialist. Door tijdig te reageren kunnen ook de gevolgen van slechtziendheid over het algemeen gelukkig heel goed worden beperkt.

Je kinderen vergelijken

Verschil moet er zijn…

Hoe leuk is het voor je kind als het steeds met zijn of haar broertje(s) of zusje(s) wordt vergeleken? Op zich is daar niets mis mee, maar heeft niet ieder kind het recht om als individu behandeld te worden? Ouders ontdekken bij hun tweede kind al gauw dat het zich wat anders ontwikkelt dan hun eerste kind. Het ene kind leert bijvoorbeeld wat eerder lopen, terwijl het andere eerder leert praten. Het ene kind is egocentrischer en in zichzelf gekeerd en het andere kind is wat socialer.

Waardeoordeel

Dit kan ertoe leiden dat ouders hun ene kind als voorbeeld gaan stellen voor hun andere kind(eren).  Helaas werkt zoiets eerder negatief dan positief. Vooral wanneer je kind regelmatig te horen krijgt dat het “achterblijft” kan het dit gaan opvatten als een verwijt en zeker niet als een aanmoediging om beter te presteren.
Dit soort vergelijkingen passen in het rijtje van foute opmerkingen, zoals: “Kom maar hier, dat kun jij toch niet…” of “Nee, doe maar niet, straks val je weer”. Feitelijk zeg je daarmee “doe maar niets, want bij jou gaat dat toch fout”. Op den duur gaat je kind zich daarnaar gedragen, met de gedachte “tsja, daar ben ik nu eenmaal niet goed in…”

Het is maar de vraag of jouw waardeoordeel terecht is. Misschien presteert het broertje of zusje waaraan je je kind spiegelt wel bovenmatig en presteert het andere kind normaal. Ook kan een kind de dingen waarin het wat achterblijft misschien ruimschoots compenseren met andere kwaliteiten. Uit de ontwikkeling van peuters en kleuters kun je nog niet veel conclusies trekken. Maar zélfs als een kind achterblijft ten opzichte van broertjes of zusjes, dan nog is dat geen bewuste keuze. Misschien zit er gewoon niet meer in, ook als je de indruk hebt dat het zich onvoldoende inspant. Accepteer dat en leer je kind met eventuele beperkingen omgaan.

Lastig kind 

Als je kind zich lastig gedraagt is het begrijpelijk dat je dat negatief beoordeelt. Tóch groeien veel lastige kinderen niet zelden uit tot mondige, intelligente volwassenen. Misschien wel juist omdat ze over “een eigen willetje” beschikken. Vaak bewijzen ze daarmee dat er pit in zit!

Dat betekent uiteraard niet dat je ongewenst gedrag hoeft te accepteren. Zie het liever als een uitdaging je kind te leren wat beter met zijn of haar emoties om te gaan. Dat is overigens ook het eerste wat een goede leerkracht zal doen als je kind zich op school onvoldoende aanpast.

Vergelijken in de klas

De leerkracht op school is doorgaans als geen ander in staat kinderen met elkaar te vergelijken. Het zou niet goed zijn als hij of zij kinderen zou verwijten als ze onderpresteren ten opzichte van hun klasgenootjes. Welnee, die diversiteit is heel gewoon. Het is juist een uitdaging om doorlopend zicht te houden op de ontwikkeling van ieder individueel kind. Zéker bij kleuters, die niet alleen qua aanleg verschillen, maar waar meestal ook nog de groepen 1 en 2 bij elkaar gevoegd worden. Bovendien komen er doorgaans ook nog het hele jaar door nieuwe kinderen bij in groep 1. Nét als thuis is het daarom ook op school belangrijk ieder kind als individu te behandelen. Daar hebben ze recht op!

Kindertekeningen

De ontwikkeling van kindertekeningen


Tekenen hoort bij de ontwikkeling van kinderen. Ze kunnen er hun creativiteit en gevoel in kwijt. Zij verrijken hun fantasie en leren waarnemen.

Geef je een peuter potlood en papier, dan gaat deze ongetwijfeld “tekenen”. Vooraf heeft het geen idee wat het gaat maken, maar gaat direct krassen en krabbels op het papier zetten. Kinderen van die leeftijd tekenen rechte en schuine strepen over en door elkaar. Sommigen maken rondjes of puntjes. In hun fantasie stellen die krassen dieren of mensen voor, maar dat kan zomaar weer veranderen in zonnetjes of regen.

Fasen

De ontwikkeling van het tekenen verloopt bij kinderen in fasen. Een goed voorbeeld daarvan is hoe kinderen telkens betere poppetjes tekenen.

Fase 0: het krassen

Het maken van rechte en schuine lijnen met nog geen voorstelling van wat het gaat worden.

Fase 1: krabbelen en gericht tekenen van (onherkenbare) figuurtjes.
Er is al iets te zien wat lijkt op benen en iets krasserig wat lijkt op een hoofd. (vanaf ± 2 ½ jaar)

Fase 2: de kopvoeter
Wanneer een kind net 4 jaar is en voor het eerst naar school gaat, tekent het vaak kopvoeters. Dit  bestaat 3 fases uit:

  1. Een eenvoudige kopvoeter; een rondje als hoofd en gelijk daaronder strepen als benen, en in het rondje ogen en een mond. (soms met recht opstaande strepen als haar)
  2. Een kopvoeter met meer details; aan de benen (strepen) zitten rondjes (de voeten), en aan de zijkant van het hoofd (het rondje) zitten ook strepen, de armen. Ook kunnen eventuele oren aan het hoofd getekend worden.
  3. Soms zit er een buik/romp in het hoofd getekend.

Fase 3: hoofd/romp tekening bestaande  uit ronde lijnen.

  1. Een eenvoudige hoofd/romp tekening; het hoofd is een rondje en de romp is ook een rondje, maar zit nog niet vast aan elkaar. Ook armen en benen worden nog als strepen getekend. (halverwege groep 1)
  2. Hoofd/romp tekening met meer details; meer haren, een neus erbij, en rondjes als handen.
    (bijna eind groep 1)

Fase 4: hoofd/romptekening met gevulde vlakken;

  1. een roze gezicht (eind groep 1)
  2. De contouren worden getekend en daarna worden de vlakken ingevuld. Het begint al te lijken op een poppetje met hoofd, hals, romp, armen en benen met handen en voeten eraan. Aan het hoofd zijn ogen, oren, neus en mond getekend (begin groep 2)

Potloodhouding

Wanneer peuters gaan tekenen, houden zij hun potlood in eerste instantie meestal in hun vuist vast, voor een stevige grip. Dat is niet de juiste manier, maar als ouder kun je je kind alvast de goede potloodhouding aanleren. Zorg ervoor dat je kind het potlood tussen duim en wijsvinger vastpakt, en de middelvinger onder het potlood houdt. Dit is in het begin niet gemakkelijk en vraagt daarom wat oefening.

Een goede potloodhouding is belangrijk om later goed te leren schrijven. Peuters beschikken nog niet over een verfijnde motoriek, zodat hun beweging bij het tekenen nog vanuit de schouder wordt gestuurd.  Daarom is het raadzaam met grote vellen papier te beginnen, om het kind voldoende bewegingsruimte te geven. Na een tijdje zal het meer controle krijgen, zowel in het vasthouden van het potlood als met de beweging en gaat het kind meer vanuit de elleboog en pols bewegen.

Het is voor peuters ook fijn om met krijtjes, verfkwasten of dikke potloden te oefenen. Hoe meer het oefent hoe fijner de bewegingen worden. (Zie ook bij fijne motoriek).  Soms hebben peuters nog niet echt een voorkeurshand. De ene keer tekenen ze met hun linker en dan weer met hun rechter hand.

Beter herkenbaar 

De figuren die kleuters tekenen worden geleidelijk steeds meer herkenbaar. Mensen krijgen een lijf, bomen een stam met blaadjes. Kleuters  tekenen iets wat ze al weten, maar niet wat ze waarnemen. Ze tekenen een doorzichtig huis met wat meubels of poppetjes erin. Ze tekenen bijvoorbeeld groot wat ze belangrijk vinden. Bijvoorbeeld een poppetje met een grote neus, of een grote vader en een klein kindje of juist andersom. Ook kijken ze wat andere kinderen tekenen en doen dat na. Vaak wordt er op het midden van het blad getekend.

Oudere kleuters maken al een indeling van het papier. Bovenaan wordt de lucht getekend en onderaan de grond. Daartussen tekenen ze een huis, boom, poppetjes en dergelijke.

Ook tekenen ze meer gedetailleerd. Bijvoorbeeld  wimpers en wenkbrauwen, lippen, een mond met tanden, vingers met nagels etc. Zij beginnen wat meer details waar te nemen, beheersen steeds beter de fijne motoriek en raken meer vertrouwd met het tekenen. Naarmate ze ouder worden, zullen zij zich telkens weer gaan  verbeteren.

Het ene kind is het andere niet, dus zullen niet alle kinderen hetzelfde presteren. Bovendien zal het ene kind meer plezier aan het tekenen beleven dan het andere kind. Ook zijn er kinderen die fases overslaan. Zoals ook op andere gebieden ontwikkelt ook hier iedere kleuter zich in zijn of haar eigen tempo.

Omgaan met risico’s

Omgaan met risico’s

Risico’s horen bij het leven. Maar hoe leer je je kind risico’s in te schatten en ermee om te gaan? Door het geleidelijk met risico’s vertrouwd te maken en zelf voldoende alert te blijven.

Onlangs lanceerde VeiligheidNL de campagne “Met een beetje risico komen ze er wel”, met als doel “ouders, scholen en de overheid te stimuleren om kinderen in de leeftijd van vijf tot zeven jaren wat meer “los” te laten”. Kinderen zouden bijvoorbeeld wat meer kunnen klimmen in bomen, op hekken en dakjes etc. Maar ook bijvoorbeeld onder begeleiding takken slijpen met een zakmes en een hut bouwen met hamers en spijkers.

Bescherming doorgeslagen

Inderdaad zijn jonge ouders vaak wel erg beschermend. Heel verstandig als het gaat om bijvoorbeeld het dragen van een helmpje bij het fietsen, kniebeschermers en polsbandjes bij het skaten et cetera. Maar veel ouders accepteren onvoldoende dat kinderen nu eenmaal wat risico’s moeten lopen om uit eigen ervaring te leren. Een paar geschaafde knietjes of een buil op het hoofd… best zielig, maar och, ze horen er gewoon bij.

Leren omgaan met risico’s

Je kunt kinderen geleidelijk wennen aan activiteiten waarbij ze een beetje risico lopen. Geef bijvoorbeeld je peuter een loopfietsjes, zonder trappers als voorloper op het echte fietsen. Misschien kan het daarna wel meteen overstappen op een kinderfiets zónder zijwieltjes. Om peuters te wennen aan klimmen en klauteren zijn er kleine huisje voor in de tuin, met een glijbaantje eraan. Niet erg als het kind er een keertje vanaf valt. Een volgende stap is bijvoorbeeld een klimrek of klimnet in de speeltuin. Leer je kind geleidelijk omhoog te gaan, maar zich wél goed vast te houden. Blijf erbij, zodat je kind niet valt als het misloopt. Overigens zonder je kind steeds vast te houden.

Onderschat niet het vermogen van je kind om zélf redelijk in te schatten wat het wél en niet kan. Kinderen kennen vaak verbazend goed hun eigen mogelijkheden en beperkingen. Maar toch klimt je kind soms rustig omhoog en beseft pas daarna dat het niet terug durft. Ook thuis op de trap bijvoorbeeld. Verlies je kind daarom nooit uit het oog. Als je kind eraan toe is kun je het eventueel leren naar beneden te gaan door op de traptrede te laten zitten en daarna steeds een tree lager. Waarschuw voor het gevaar dat het helemaal naar beneden kan vallen.

In de speeltuin of op de speelplaats van de school leren kinderen van elkaar. Let overigens wél op risico’s die de kinderen niet kunnen overzien, zoals touwtjes aan hun kleding, die achter de glijbaan kunnen haken en dergelijke.

Slechte motoriek en hoogtevrees

Sommige kinderen hebben een slechte motoriek of zijn onvoldoende gewend aan bewegingen, zoals ver springen, hardlopen en huppelen. Dat kan om faalangst gaan, gebrek aan ervaring, maar het kan ook duiden op een probleem met de grove motoriek. Het bewegen loopt dan gewoon in het algemeen niet soepel. Soms is het dan verstandig het kind aan te melden voor bijvoorbeeld gymles. Sommige kinderen raken in paniek bij het klimmen, als gevolg van hoogtevrees. Ze klampen zich dan vast aan een klimrek en durven met geen mogelijkheid verder. Hier past enig geduld en sóms de acceptatie dat het kind nu eenmaal hoogtevrees heeft, nét zoals sommige volwassenen.

Messen en scharen

Kleuters van groep 1 en 2 zijn nog te jong om ze al te laten omgaan met scherpe messen. Heel anders ligt dat uiteraard bij tafelmessen. Behoudens eventuele scherpe vleesmessen is het voor kleuters alleen maar leerzaam als ze leren met mes en vork om te gaan. Om kinderen te leren knippen zijn er speciale kinderschaartjes in de handel. Zonder punt, dus risicoloos.

Vuur

Jonge kinderen beseffen nog te weinig het gevaar van vuur, zodat ze maar beter uit de buurt van open vuur, zoals gaspitten, aanstekers en dergelijke gehouden kunnen worden. Maar het kan geen kwaad als je een kind bijvoorbeeld leert zélf een kaarsje aan te steken. Onder begeleiding natuurlijk en met de waarschuwing dat vuur niet alleen heet is, maar ook kan overslaan tot een heuse brand.

Overige risico’s

Het gaat te ver om in dit bestek ook stil te staan bij de vele andere risico’s die je kind kunnen bedreigen. Verdrinking bijvoorbeeld, of onverwacht oversteken, meegaan met vreemden etc.

Risico’s horen bij het leven, maar als ouder kun je er veel aan doen deze te beperken en je kind juist leren ermee om te gaan. In de meeste gevallen is zowel voor het kind als voor de ouders gezond verstand de beste raadgever.

Uit logeren

Uit logeren

Het komt weleens voor dat je kind ergens gaat logeren. Bijvoorbeeld wanneer je als ouders een avondje of zelfs een paar dagen van huis bent voor bijvoorbeeld het werk of een vakantie met z’n tweetjes. Vooral als dat voor de eerste keer gebeurt is het verstandig over een vertrouwd logeeradres te beschikken. Bijvoorbeeld bij opa en oma.
Bereid je kind erop voor dat het een of meer nachtjes bij iemand anders gaat logeren. Vertel het, liefst een paar dagen van tevoren, wat de bedoeling is. Beantwoord eventuele vragen van je kind rustig en voorkom dat het onzeker of angstig wordt. Logeren moet je tenslotte ook leren.

Kalender of dagboekje

Om je kind goed voor te bereiden kun je bijvoorbeeld een soort kalendertje maken waarop staat wanneer jullie weggaan en weer terugkomen. Wanneer je kind een paar dagen ergens logeert kun je ook een soort dagboekje waarin staat wat het iedere dag kan doen.
Bijvoorbeeld: dag 1 maak een tekening, dag 2 mama opbellen, dag 3 een plakwerkje maken etc.

Zijn de bladzijden uit het dagboekje gedaan, dan komen papa en mama hem of haar weer ophalen. Eventueel kunnen de ouders een kaartje opsturen, dat weer in het dagboekje geplakt kan worden.

Broertje of zusje mee

Als het voor de gastouder(s) niet te belastend is kan je kind natuurlijk ook vergezeld worden van een broertje of zusje. Dat maakt alles meestal een stuk vertrouwder. Je kinderen hebben dan steun aan elkaar. Afhankelijk van de leeftijd kun je het logeren voor je kind of kinderen veraangenamen door het treffen van goede voorbereidingen.

Koffer

Zoek een leuke eigen koffer uit en pak die samen in. Wat moet er allemaal mee? Er gaat altijd iets eigens van het kind mee. Natuurlijk de knuffel, een leuk boek, speelgoed, misschien een eigen kussen, eventueel foto’s van papa en/of mama. Dan natuurlijk een (logeer)pyjama, een tandenborstel, wat kleertjes, misschien een eigen nachtlichtje, etc.

Maak met degene waar je kind logeert vooraf duidelijke afspraken en vertel zoveel mogelijk over de gewoontes van je kind en over een eventueel bed ritueel: Bijvoorbeeld wanneer het pyjamaatje aan gaat, de tanden worden gepoetst en dergelijke. Laat de logeerouders ook altijd even van tevoren aangeven hoe laat het bedtijd is, dat er nog voorgelezen wordt etc.

Verschillen

Alleen uit logeren gaan is voor je kind heel spannend, maar ook goed voor de ontwikkeling.

– Je kind leert omgaan met verschillen. De regeltjes thuis zijn anders dan bijvoorbeeld bij opa en oma. Ook de badkamer en de wc zijn anders. Misschien is de slaapkamer niet boven maar juist beneden. De meubels zien er anders uit etc.

– Je kind leert zich aan te passen aan een andere omgeving.
– Uit logeren gaan is goed voor het zelfbeeld.
– Uit logeren gaan ontwikkelt de zelfstandigheid.

Mocht je kind desondanks heimwee krijgen, dan is het van belang dat degene bij wie het logeert hem of haar weet gerust te stellen en daarvoor de tijd neemt. Laat de gastouder je kind over thuis vertellen of tekenen. Vertel dat er leuke dingen worden gedaan en zorg voor veel afleiding.

Laat, als ouder, niet merken dat je er zélf moeite mee hebt. Dat voelt een kind goed aan.

En mocht je kind eens verdrietig zijn, raak dan niet in paniek. Ook logeren is weer zo’n ervaring waar je kind én jij beter van worden.

Ontwikkelingsvoorsprong

Voorsprong herkennen

De ontwikkeling van kleuters verloopt sprongsgewijs en niet rechtlijnig, zoals bij oudere kinderen. Daarom zijn ze nog te jong om al direct te kunnen vaststellen dat ze hoogbegaafd zijn. Hun ontwikkeling kan immers nog alle kanten op.

Soms kunnen en kennen kleuters ineens al veel, maar een andere keer weer niet. Vaak is dat afhankelijk van de vraag waar hun interesse op een bepaald moment ligt. De ene keer zijn ze erg geïnteresseerd in fietsen of klimmen en klauteren, de andere keer gaan ze helemaal op in rijmen of woordjes klappen. Daarom is het belangrijk te letten op een aantal kenmerken die kunnen duiden op een voorsprong. Wanneer je kleuter een eventuele voorsprong vasthoudt, spreken we van een “ontwikkelingsvoorsprong”.  De omgeving van de kleuter, zoals het gezin en de school, helpt mee aan die ontwikkeling.

Kenmerken om een ontwikkelingsvoorsprong bij kleuters te herkennen zijn bijvoorbeeld:

  1. Het kind is erg taalvaardig en spreekt in goed opgebouwde zinnen. Het kan duidelijk maken wat het wil of wat er in hem of haar omgaat.
    2. Het kind heeft een grote belangstelling voor allerlei onderwerpen en stelt daar gerichte vragen over.
    3. Het kind is al zelfstandig, ondernemend en taakgericht. Het werkt vaak geconcentreerd en wil dingen perfect doen.
    4. Het kind heeft een goed geheugen.
    5. Het kind heeft een empathisch vermogen en kan zich inleven in een situatie van de ander.
    6. Het kind kan al vroeg tellen, terugtellen.
    7. Het kind past zich snel aan in een groep.
    8. Het kind kan met veel dingen tegelijk bezig zijn.
    9. Het kind is al vroeg geïnteresseerd in letters en cijfers.
    10. Het kind kan creatief oplossingen bedenken.

Op school

Op school kan de leerkracht een kind met ontwikkelingsvoorsprong signaleren, door:

1. Het kind te observeren en de kenmerken op te sporen.
2. In gesprek te gaan met de ouders. Zij merken vaak dat hun kind thuis meer laat zien.
3. Vervroegd toetsen af te nemen zoals de begrippen- en ordeningstoets.
4. De woordenschat en zinsbouw te testen doormiddel van het vertellen in de kring en/of het in de goede volgorde navertellen van een verhaal. Maar ook bijvoorbeeld het kunnen vertellen aan de hand van een “praatplaat”.
5. Opdrachten te geven om met bijvoorbeeld mozaïek, de kralenplank of bouwblokken, figuren en bouwvoorbeelden na te kunnen leggen of zelf te maken.
6. Door relatief moeilijke opdrachten te geven met de verschillende constructiematerialen zoals bijvoorbeeld Lego, K’nex of Vertifix.
7. Het kind uitdagender opdrachten te geven om zelf hun vaardigheden te verrijken in het werken met verschillende materialen, zoals:
mozaïek met z’n tweeën; Het ene kind maakt een figuur, en het de andere maakt daarvan het spiegelbeeld.
–  Telwel; Maak de opdracht moeilijker door er telkens 2 bij op te tellen, dus 3 wordt 5.
Hamertje tik; Het kind moet iets maken met een bepaald aantal vormen. (bijvoorbeeld een poppetje van alleen vierkanten, of driehoeken)
8. Het aanbieden van bepaalde denkspellen.

Je kind en de seizoenen

Spelen en ontwikkelen tijdens de seizoenen

Het wisselen van de seizoenen mag dan voor volwassenen normaal en overzichtelijk zijn, voor kleuters ligt dat anders. Ze overzien nog niet helemaal wanneer er telkens wel wat verandert en waarom dat gebeurt.  De ene keer regent het, dan weer valt er sneeuw. Opeens komen er bloemetjes uit de grond en een andere keer is het erg warm. Soms is het koud en moeten ze een dikke jas aan en dan weer is het een hele tijd zo warm dat er helemaal geen jas nodig is. Het hoe en waarom van die veranderingen is voor een kleuter erg leerzaam. Daarom besteden de scholen ook veel aandacht aan de gebeurtenissen rondom de seizoenen. Thuis kun je op allerlei manieren daarop inspelen. Daarom enkele tips wat je met je kind kunt doen.

 

In de lente

De winter is voorbij, er komen weer blaadjes aan de bomen. De eerste bloemen beginnen te groeien en te bloeien. De dagen worden langer en ook de dieren in het bos ontwaken uit hun winterslaap. Vogeltjes bouwen hun nestje, om straks hun eitjes uit te broeden.

  1. Ga erop uit!
    – Maak een wandeling en kijk naar de veranderingen in de natuur:
    – Er komen weer knopjes aan de takken van de bomen. Leg uit hoe dat komt.
    – Bloemen beginnen weer te bloeien; krokus, narcis, hyacint, tulp, etc.
    Benoem vooral de namen van de bloemen. Dat is goed voor hun woordenschat.
    – Maak samen met je kind een mooi boeketje bloemen voor in een vaasje.
    – Op de boerderij zijn er weer lammetjes, biggen, veulens, kuikentjes, etc.
    Benoem vooral de namen van de dieren. Wie is de moeder? Hoe heet het kindje?
    Maak er een spelletje van: hoe heet de moeder van een lammetje?
    – Vogels leggen weer eitjes. Leg uit dat vogels in de lente nestjes gaan bouwen.
    Hoe, waar en waarom doen ze dat?
  1. Geef uitleg
    – Praat met je kind over zaadjes en bolletjes;
    – zaai eens een zaadje en kijk samen hoe het plantje groeit.
    Of pak een bloembol, plant die in een pot of bak, leg het verschil uit tussen zaadje en een bol.
    – doe in een potje/bakje watten en maak die nat, strooi er wat tuinkers op.
    Na enkele dagen zie je al resultaat! Leuk is om van ‘t potje een gezicht te maken, de tuinkers worden dan de
    haren.
  1. Interessant en leuk:
    – Ga eens naar een sloot!
    – Vertel over de ontwikkeling van een kikkervisje tot een kikker.
    Laat een kikkervisje zien als dat mogelijk is.
    (Een mooi boek over dit onderwerp is: “Het kleine kikkervisje” van Sheridan Cain en Jack Tickle.)
  1. Knutselen om de lente in huis te halen!
    – Maak leuke bloemen van (crêpe) papier.
    – Maak een nestkastje voor de vogels voor in de tuin.
    – Verf van grote stenen grappige dieren/insecten-.
    – Eventuele kleurplaten. (zie onderaan deze pagina)
    – Geef bloempotjes een leuke kleur.
  1. Pasen is ook lente:
    – Maak samen mooie paastakken, laat je kind die versieren met eitjes/figuurtjes.
    – Maak een paasmandje/-bakje voor de eitjes.
    – Ga echte eieren verven ( zie onderaan deze pagina).
    – Maak zelf eierdopjes van wc-rolletjes, eierdozen, karton, etc.
    – Laat je kind meehelpen met het maken van een broodhaantje (recept onderaan deze pagina).
    (eventueel voor op de palmpaasstok: Palmpasen is één week voor Pasen)
  1. Lekkere lente hapjes maken met je kind:
    gevulde eitjes:
    Pel de gekookte eieren, snijd ze doormidden. Eigeel eruit en doe ze in een kom.
    Roer mayonaise erdoorheen en zout en peper en meng alles goed door.
    Schep het mengsel terug in de halve eieren en strooi er peterselie over.
    lente spiesjes:
     Snij fruit in plakjes/blokjes en rijg ze aan een stokje. Alles in lente kleuren.
    meer leuke lente hapjes: Zoek via Google “lente hapjes voor kinderen”!
  2. Lees leuke boekjes voor over de lente, en praat erover met je kind: (kopen/lenen bij bieb)

 

Interessante links:

Kleurplaten:

http://www.kleurprentjes.be/69/Seizoen/Kleurplaten-Lente.html#


Leuke oefeningen taal /rekenen:

https://leukleren.squla.nl/demo/groep-1/dem-missions

https://leukleren.squla.nl/demo/g-2/spelletjes

Knutselvoorbeelden:

http://members.ho.nl/knutsel2/lente.html

Recept broodhaantje:
Benodigdheden: Een pak broodmix, deegkom, water bakplaat en bakpapier.
– Maak het deeg volgens recept
– Laat het rijzen en verdeel het in 8 stukken ( 8 haantjes)
– Maak van elk stuk deeg een rol (± 18 cm) niet te dik deeg gaat nog rijzen
– Leg de rol in een gebogen vorm op de bakplaat
– Kneed een snavel , hanenkam en staart
– Stop in de kop een krent voor het oog
– Bak het haantje in de oven. (lees hiervoor de aanwijzingen op de verpakking.

Gekookte eieren kleuren:

Benodigdheden:  witte eieren, pan, azijn en natuurlijke verfstoffen.
Kook de eieren tien minuten in heet water.
Laat ze afkoelen in gekleurd (met natuurlijke verfstoffen) water met azijn:
– voor een geel ei: 6 lepels uienschillen.
– Voor een groen ei: 250 gr spinazie
– Voor een blauw ei: rode kool
– Voor een rood ei: bietje
– Voor een geel ei: kurkuma
– Voor een oranje ei: wortelen

Smeer de eieren eventueel daarna in met warme olie om ze te laten glimmen.

Aandacht

Positieve of negatieve aandacht?

Helaas dwingen kleuters soms je aandacht af door negatief gedrag. Je moét wel ingrijpen, anders loopt er iets uit de hand. Je kind dreigt iets te vernielen of een broertje of zusje te schoppen of te slaan etc. Maar heb je, omgekeerd, wel voldoende aandacht voor positief gedrag van je kind? Bijvoorbeeld als het een bijzondere prestatie levert of weer een nieuw stapje zet in zijn of haar ontwikkeling.

Als ouder zie je jezelf soms genoodzaakt onmiddellijk te reageren op negatief gedrag, terwijl dat bij positief gedrag meestal minder het geval is. Zit je kind al een tijdje geconcentreerd te tekenen of te bouwen of speelt het harmonieus met een broertje of zusje, dan beschouw je dat als normaal. Tóch verdient dit soort positief gedrag van tijd tot tijd óók je aandacht. Waarom zou je immers alleen aandacht schenken aan negatief gedrag en nooit eens aan iets positiefs? Feitelijk moedig je daarmee negatief gedrag aan, omdat je kind daarmee gegarandeerd op jouw aandacht kan rekenen!

Complimentje

Net zoals iedere volwassene heeft ook ieder kind op z’n tijd behoefte aan een complimentje of een andere manier van positieve aandacht. Ga daarom nooit achteloos aan positief gedrag van je kleuter voorbij, maar moedig hem of haar af en toe aan. Toon interesse in wat je kind doet en neem af en toe eens de tijd om je er écht in te verdiepen. Speel bijvoorbeeld eens een spelletje mee met je kind of kinderen en leer hen ondertussen hoe ze bijvoorbeeld sportief met winnen en verliezen om kunnen gaan. Doe vooral eens leerzame spelletjes, waarbij ze bijvoorbeeld moeten tellen of oplossingen bedenken. Ga ook eens bij je kind zitten als het thuis tekent of knutselt en help soms eens ’n beetje.

Tekenen en knutselen

In de meeste kleuterklassen hangen tekeningen en er staan knutselwerkjes, vaak afhankelijk van de tijd van het jaar. Spinnetjes van eikels of kastanjes, Sinterklaasjes van Wc-rolletjes, bloemetjes van papier etc. De juf of meester geeft al deze meesterwerkjes een plaatsje in de klas, zodat iedereen ze kan zien. Ze mogen er immers best trots op zijn!

Vanzelfsprekend rennen de kinderen uiteindelijk met al dat moois de poort uit en geven het vol trots aan de ouder die hen komt afhalen. Sommige ouders reageren opgetogen en complimenteren hun kind met hun mooie tekening of knutselwerkje. Ze geven al aan de schoolpoort een positieve reactie en doen dat thuis nog eens dunnetjes over. Ze vragen hun kind bijvoorbeeld om uitleg over wat ze getekend hebben en leggen dat nog eens positief uit als aanmoediging.

Achteloos

Helaas komt het ook voor dat pappa of mamma de tekening aanneemt en achteloos wegstopt, zonder er verder aandacht aan te besteden. Het kind merkt die achteloosheid en de kans is groot dat daarmee iedere prikkel tot presteren wordt weggenomen. Het maakt tóch niets uit.

Soms neemt een kind een tekening niet eens mee naar huis. Bij navraag ontdekt de leerkracht dan soms dat de ouders totaal geen aandacht schenken aan wat hun kind hen met gepaste trots laat zien.
Laat als ouder liever altijd je belangstelling blijken voor dingen die voor jou misschien gewoon zijn, maar waar je kind heel trots op is. Wees nooit onverschillig, maar probeer altijd je kind aan te moedigen bij iedere stap in zijn of haar ontwikkeling.

Niet overdrijven!

Het spreekt overigens voor zich dat je als ouder niet alleen maar complimenten hoeft te geven. Valt het “pronkstuk” van je kind je eigenlijk nogal tegen, aarzel dan niet daarover te praten. “Ik vind het eigenlijk nogal slordig”. “Waarom heb je niet tussen de lijntjes gekleurd?” “Je vorige tekening van een auto was veel beter”.  Alleen maar positivisme is teveel van het goede!

Logopedie

Goed en verstaanbaar spreken 

Logopedie is een Grieks woord: “logos” betekent woord/taal, en “pedie” betekent “onderwijs”. Dus letterlijk: onderwijs in “woord” en “taal”. Een logopedist is dus iemand, die zich bezighoudt met alles wat te maken heeft met de taal; dus datgene wat nodig is om goed en verstaanbaar te spreken.

Sommige kinderen spreken de letters niet goed uit, gebruiken hun stem verkeerd en/of kunnen geen goede zinnen maken. Vaak doordat ze hun tong of mond verkeerd gebruiken. Soms hebben ze ook niet goed gehoord hoe een woord uitgesproken moet worden. Dus kan de oorzaak van slecht spreken ook liggen in slecht horen. Als kinderen op zeer jonge leeftijd niet zo goed kunnen horen (bijvoorbeeld door een oorontsteking, of vocht achter het trommelvlies) missen ze soms een groot deel van de taalontwikkeling. Tussen het eerste en tweede levensjaar wordt vaak begonnen met het praten, waardoor ze al wat kunnen gaan achterlopen in de spraak.

De mondelinge communicatie is dus heel belangrijk voor kinderen. Ze moeten kunnen begrijpen wat een ander zegt en bedoelt. Ze moeten hun gedachten kunnen omzetten in woorden en zinnen en die duidelijk kunnen uitspreken, zodat de ander hen ook verstaat en begrijpt.

Logopedist

De logopedist helpt kinderen, die moeite hebben met het taalgebruik. Daarom worden bij kinderen die 5 jaar worden op school logopedische screenings gehouden. Hierbij wordt onderzocht of kinderen stoornissen en/of afwijkingen vertonen in het spreken en het luisteren.

De logopedist let er onder andere op of kinderen slissen, of ze hun tong/mond verkeerd gebruiken (vaak door het duimen), of ze stotteren, moeite hebben met letters uitspreken of het maken van zinnen.
Ook kijken ze naar eventuele problemen bij het slikken van eten en drinken en gaan na of ze hun naam al kunnen schrijven.

Zo nodig kan de logopedist behandeling adviseren. Bij kleine problemen wordt vaak na 3 maanden gecontroleerd of er veranderingen zijn van eerder gesignaleerde feiten. Uiteraard worden de ouders en de leerkrach(ten) steeds van de stand van zaken op de hoogte gehouden.

« Oudere berichten Recent Entries »