Omgaan met risico’s
Omgaan met risico’s
Risico’s horen bij het leven. Maar hoe leer je je kind risico’s in te schatten en ermee om te gaan? Door het geleidelijk met risico’s vertrouwd te maken en zelf voldoende alert te blijven.
Onlangs lanceerde VeiligheidNL de campagne “Met een beetje risico komen ze er wel”, met als doel “ouders, scholen en de overheid te stimuleren om kinderen in de leeftijd van vijf tot zeven jaren wat meer “los” te laten”. Kinderen zouden bijvoorbeeld wat meer kunnen klimmen in bomen, op hekken en dakjes etc. Maar ook bijvoorbeeld onder begeleiding takken slijpen met een zakmes en een hut bouwen met hamers en spijkers.
Bescherming doorgeslagen
Inderdaad zijn jonge ouders vaak wel erg beschermend. Heel verstandig als het gaat om bijvoorbeeld het dragen van een helmpje bij het fietsen, kniebeschermers en polsbandjes bij het skaten et cetera. Maar veel ouders accepteren onvoldoende dat kinderen nu eenmaal wat risico’s moeten lopen om uit eigen ervaring te leren. Een paar geschaafde knietjes of een buil op het hoofd… best zielig, maar och, ze horen er gewoon bij.
Leren omgaan met risico’s
Je kunt kinderen geleidelijk wennen aan activiteiten waarbij ze een beetje risico lopen. Geef bijvoorbeeld je peuter een loopfietsjes, zonder trappers als voorloper op het echte fietsen. Misschien kan het daarna wel meteen overstappen op een kinderfiets zónder zijwieltjes. Om peuters te wennen aan klimmen en klauteren zijn er kleine huisje voor in de tuin, met een glijbaantje eraan. Niet erg als het kind er een keertje vanaf valt. Een volgende stap is bijvoorbeeld een klimrek of klimnet in de speeltuin. Leer je kind geleidelijk omhoog te gaan, maar zich wél goed vast te houden. Blijf erbij, zodat je kind niet valt als het misloopt. Overigens zonder je kind steeds vast te houden.
Onderschat niet het vermogen van je kind om zélf redelijk in te schatten wat het wél en niet kan. Kinderen kennen vaak verbazend goed hun eigen mogelijkheden en beperkingen. Maar toch klimt je kind soms rustig omhoog en beseft pas daarna dat het niet terug durft. Ook thuis op de trap bijvoorbeeld. Verlies je kind daarom nooit uit het oog. Als je kind eraan toe is kun je het eventueel leren naar beneden te gaan door op de traptrede te laten zitten en daarna steeds een tree lager. Waarschuw voor het gevaar dat het helemaal naar beneden kan vallen.
In de speeltuin of op de speelplaats van de school leren kinderen van elkaar. Let overigens wél op risico’s die de kinderen niet kunnen overzien, zoals touwtjes aan hun kleding, die achter de glijbaan kunnen haken en dergelijke.
Slechte motoriek en hoogtevrees
Sommige kinderen hebben een slechte motoriek of zijn onvoldoende gewend aan bewegingen, zoals ver springen, hardlopen en huppelen. Dat kan om faalangst gaan, gebrek aan ervaring, maar het kan ook duiden op een probleem met de grove motoriek. Het bewegen loopt dan gewoon in het algemeen niet soepel. Soms is het dan verstandig het kind aan te melden voor bijvoorbeeld gymles. Sommige kinderen raken in paniek bij het klimmen, als gevolg van hoogtevrees. Ze klampen zich dan vast aan een klimrek en durven met geen mogelijkheid verder. Hier past enig geduld en sóms de acceptatie dat het kind nu eenmaal hoogtevrees heeft, nét zoals sommige volwassenen.
Messen en scharen
Kleuters van groep 1 en 2 zijn nog te jong om ze al te laten omgaan met scherpe messen. Heel anders ligt dat uiteraard bij tafelmessen. Behoudens eventuele scherpe vleesmessen is het voor kleuters alleen maar leerzaam als ze leren met mes en vork om te gaan. Om kinderen te leren knippen zijn er speciale kinderschaartjes in de handel. Zonder punt, dus risicoloos.
Vuur
Jonge kinderen beseffen nog te weinig het gevaar van vuur, zodat ze maar beter uit de buurt van open vuur, zoals gaspitten, aanstekers en dergelijke gehouden kunnen worden. Maar het kan geen kwaad als je een kind bijvoorbeeld leert zélf een kaarsje aan te steken. Onder begeleiding natuurlijk en met de waarschuwing dat vuur niet alleen heet is, maar ook kan overslaan tot een heuse brand.
Overige risico’s
Het gaat te ver om in dit bestek ook stil te staan bij de vele andere risico’s die je kind kunnen bedreigen. Verdrinking bijvoorbeeld, of onverwacht oversteken, meegaan met vreemden etc.
Risico’s horen bij het leven, maar als ouder kun je er veel aan doen deze te beperken en je kind juist leren ermee om te gaan. In de meeste gevallen is zowel voor het kind als voor de ouders gezond verstand de beste raadgever.