Tag Archives: troosten

Kleinzerig gedrag bij kinderen

Kinderen gaan heel verschillend om met kleine tegenslagen, zoals een geschaafde knie of een bult op het voorhoofd, na een keertje vallen. De een schreeuwt moord en brand en de ander verwerkt dit kleine leed in relatieve stilte. Maar hoe kun je nou het beste met dit soort situaties omgaan? Van jou als ouder mag op z’n minst enige empathie worden verwacht, maar hoe breng je een kind bij dat het wel wat flinker mag zijn?

Laten we vooropstellen dat geen enkel kind denkt “ik ga me eens lekker flink aanstellen”. Nee, ieder kind is op zo’n moment bedroefd. Maar hoe het reageert hangt erg af van de gevoeligheid, die per kind kan verschillen. Maar soms komt er ook een stukje vermoeidheid of spanning bij het kind naar boven. Het ene moment incasseert het kind moeiteloos zijn of haar verdriet en het andere moment zet het ’n keel op. Let maar eens op. Soms is het even stil, ademt het kind diep in en schreeuwt het vervolgens z’n frustratie uit. Waarom?  Och, misschien wil het kind alleen maar even door z’n ouders geknuffeld worden en mag er ook wel een vleugje “aanstellerij” bij zitten.

Wijs nooit de frustraties van je kind af door opmerkingen als “stel je niet zo aan” of “stelt niks voor”. Nee, sta open voor dit soort verklaarbare emoties en wees blij dat het ermee bij jou komt. Het is vervolgens aan jou om het kind bijvoorbeeld te troosten of aan te sporen flink te zijn. Tussen de aanmoediging om maar flink te zijn en het meegaan in de “dramaqueenmodus” zitten nog vele andere mogelijkheden om te reageren. Laat je kind blijken dat je begrijpt dat het verdrietig is. Vraag even waar het pijn doet en of het al een beetje over gaat, maar beperk een beetje de ruimte voor al te veel aanstellerij.

Heel jonge kinderen, zoals peuters en kleuters willen nog graag getroost en geknuffeld worden en ook als ouder heb je daar feitelijk wel een beetje behoefte aan. Maar probeer ervoor te zorgen dat het kind z’n eigen humeur verpest door er veel te lang in te blijven hangen. Lee4r je kind bijvoorbeeld eens om de hand op de zere plek te leggen en eens goed te voelen. Vaak beseffen ze dan zélf dat het allemaal wel meevalt. Probeer anders eens je kind af te leiden door bijvoorbeeld iets leuks te gaan doen. Als het kind er aan toe is kun je misschien vragen wat er nodig is om zich beter te voelen en of je daarbij kunt helpen.

Eventueel kun je achteraf nog eens met je kind terugkijken naar wat er gebeurde. Daarbij kun je ze misschien helpen wat te relativeren. Bijvoorbeeld door het kleine schrammetje te vergelijken met veel ergere dingen, zoals een gebroken arm of been. Durf er achteraf ook eens een grapje over te maken, bijvoorbeeld door heel overdreven voor te doen hoe het eruit zou zien als pappa of mamma zo tekeer zou gaan bij een klein ongelukje.

Curlingouders

Ieder kind begint als een onbeholpen wezentje, volledig afhankelijk van voornamelijk de ouders. Langzaam komt daar verandering in en bouwt het steeds meer de regie over het leven op. Net zoals je een kind van nature zonder spraakles tóch gaat praten ontdekt het ook van nature dat lopen leren ook met vallen gepaard kan gaan. Dikke bult voor het hoofd? Geschaafde knie? Tand door de lip?  Vette pech! Geen knie- en hoofdbeschermers nodig. Gewoon even troosten, eventueel kusje erop en vooral niet te dramatisch doen. Kleine ongelukjes overkomen je kind nou eenmaal, net zoals het weleens verkouden of grieperig wordt. Heel zielig, maar helaas hoort het erbij.

Onderschat als ouder niet het vermogen van je kind om zélf met tegenslagen om te gaan of kleine probleempjes op te lossen. Als jij steeds ieder probleem oplost, liefst voordat het voelbaar wordt leert je kind nooit om met risico’s en verantwoordelijkheden om te gaan. Heeft de juf je kind een keer bestraffend toegesproken, kom dan niet meteen verhaal halen. Is je kind thuis iets kwijt, laat het dan zélf zoeken waar het is. Help eventueel pas als het écht nodig is.
Laten we eens als voorbeeld nemen hoe je kind leert fietsen. Met een stepje of loopfietsje leerde het al een beetje hoe zoiets gaat. Zijwieltjes voorkomen eerst nog dat je kind omvalt. Maar dan komt het moment dat de zijwieltjes eraf kunnen. Durf dan op je kind te vertrouwen, ook al gaat het weleens verkeerd. Droog in dat geval de tranen en geef een dikke knuffel. Maar… het allerbelangrijkste héb je al aan je kind gegeven, namelijk zelfvertrouwen.
Het klinkt misschien wat vreemd, gun je kind zijn of haar fouten, frustraties, faalmomenten, teleurstellingen en moeilijkheden. Allemaal ervaringen om uit te groeien tot een evenwichtige en zelfredzame volwassene. Als je er oog voor hebt ontmoet je in het leven soms zélfs volwassenen die nog steeds niet zonder “de zijwieltjes” van hun ouders kunnen.

Het lijkt erop dat ouders steeds voorzichtiger met hun kinderen omgaan en iedere hindernis op hun levensweg willen wegnemen. Zij worden tegenwoordig “curlingouders” genoemd. Bij curling wordt een steen over het ijs geschoven en wordt de baan met bezempjes snel vrijgemaakt van sneeuw en andere obstakels. Curlingouders halen alle oneffenheden voor hun kind weg, waardoor ze niet leren dat zélf te doen  als de situatie erom vraagt. Op weg helpen is goed, maar onderschat niet welke problemen ze best al zélf kunnen oplossen.

Liefde voor je kleuter

Liefde voor je kleuter

Ouders hebben het állerbeste met hun kind voor en willen het liefst tegen iedere negatieve ervaring beschermen. Maar is die houding altijd wel zo goed? Wat is er mis mee als je jonge kind eens wordt teleurgesteld of een beetje pijn ervaart? Je kunt je kleuter geen grotere dienst bewijzen dan door hem of haar weerbaar te maken en hem of haar te leren dat niet altijd alles in het leven van een leien dakje kan gaan.

Vallen en opstaan

Toen je kind voor het eerst leerde lopen hield je beschermend je armen om hem heen om het op te vangen als het mis zou gaan. En soms ging het mis, maar uiteindelijk leerde het lopen, rennen en springen. Je helpende werd overbodig, maar er volgden nieuwe uitdagingen, omdat je kind telkens zijn grenzen verlegt. En opnieuw gaat er weleens iets fout en heeft je kind verdriet en pijn. Feitelijk kun je niet veel meer doen dan de risico’s beperken. Er is niets mis mee als je figuurlijk je armen beschermend om je kleuter legt, maar maak er geen beklemmende houdgreep van.

Baby’s zijn beperkt in hun mogelijkheden om emoties naar buiten te brengen. Ze lachen of ze huilen. Maar zodra ze leren praten kunnen ze hun gevoelens steeds beter uitdrukken. Desondanks vallen ze soms nog terug op hun meest primaire uitdrukkingswijze: het huilen. Zelfs volwassenen doen dat, als emoties hen teveel worden. Kinderen weten dat hun ouders intuïtief reageren als ze gaan huilen. Dan gaan ze helpen en troost bieden. Dan krijgen ze aandacht. Gelukkig maar, als er échte nood is, maar het wordt een probleem als je kind je met huilen gaat manipuleren.

Communicatiemiddel

Sommige peuters en zelf kleuters gebruiken huilen als communicatiemiddel. Ze gaan huilen, telkens als er eens iets tegenzit. En de ouders draven onmiddellijk op om het probleem van hun kind aan te pakken, vooral door hun kind z’n zin te geven. Lukt dat niet, dan zet het kind gewoon een nieuwe huilbui in of grijpt zelfs naar een nóg krachtiger “wapen” het krijsen. Dat laatste vooral als het merkt dat de begeleidende ouder zich geneert voor de omstanders. Zijn kinderen nou echt zo gemeen? Nee, maar ze worden geholpen door hun natuurlijke intuïtie. Ze kennen de onvoorwaardelijke loyaliteit van hun ouders en maken daar gebruik van. Of … misbruik…

Grenzen

Stel duidelijke grenzen. Wanneer het weet dat je niet gevoelig bent voor hun gehuil en gedram houdt het daar al snel mee op. Kijk anders maar eens naar een opvoedprogramma als “nanny” Joe Frost. Maar ook wanneer je je kind geleerd hebt “normaal” te doen en gewoon te praten (net als pappa en mamma) dan nog kun je het niet steeds z’n zin geven.

Weerbaar en zelfstandig maken

Sommige ouders doen er alles voor om hun kind overal en altijd voor tegenslag te behoeden. Knuffel onvindbaar? Mamma zet het hele huis op z’n kop. Ruzie met een vriendjes? Mamma trekt erop uit om het op te lossen. Een standje gekregen op school? Moeder spreekt de juf er op aan. Wanneer je voortdurend ieder probleempje voor je kind oplost wordt het nooit weerbaar en zelfstandig. Sommige ouders houden dit – in een of andere vorm – vol tot hun kinderen volwassen worden. Nouja, eigenlijk worden ze nóóit volwassen. Bij volwassenheid hoort immers dat je gewoon je eigen problemen aanpakt. En daar hebben ze nooit de kans voor gekregen.  Echte liefde voor je kleuter betekent dat je begint met hem of haar weerbaar te maken voor tegenvallers, leert omgaan met ruzietjes, met een geschaafde knie, een val uit de schommel of even op de beurt wachten. Je kind eindeloos aan het armpje meenemen door het leven is kiezen voor korte termijn oplossingen, is als een kusje op de knie als het gevallen is. Zelfredzaamheid daarentegen is een geschenk waar je kind z’n hele verdere leven plezier aan beleeft.